Το χωριό Αναπλάδες της Κέρκυρας

Το χωριό Αναπλάδες της Κέρκυρας

& η καταγωγή των κατοίκων του.

(κάντε κλικ στις εικόνες για μεγένθυση)

isla-de-corfu_1700
Isla de corfu 1700

Οι Αναπλάδες ήταν παλιός οικισμός της Κέρκυρας και σήμερα συνοικία της Λευκίμμης με την οποία έχει ενωθεί οικιστικά. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Λευκίμμης. Το 1965 ο οικισμός καταργήθηκε και αποτέλεσε μέρος της Άνω Λευκίμμης με την οποία αποτελούσε πλέον ενιαίο πολεοδομικό σύνολο. Μετά την ενσωμάτωση της Άνω Λευκίμμης στην Λευκίμμη το 1991, οι Αναπλάδες αποτελούν πλέον συνοικία της Λευκίμμης. Ο υφιστάμενος ιερός ναός των Αναπλάδων είναι αφιερωμένος στους Αγίους Αναργύρους. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Αρχιερατική Περιφέρεια Λευκίνης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας.

xarths_anaplades_nafplio

 

carte-de-corfou-en-1720
Carte de corfou en 1720

Σχετικά με το όνομα του οικισμού έχουν μέχρι τώρα ακουστεί δύο εκδοχές οι οποίες έχουν σχέση με τον τόπο προέλευσης των κατοίκων του.

Η πρώτη ανήκει στον Ιωσήφ Παρτς ( καθηγητή  Γεωγραφίας , που αναφέρεται στο βιβλίο “Ἡ Νῆσος Κέρκυρα (Γεωγραφικὴ Μονογραφή σελ 229)”. Σύμφωνα με αυτή  το όνομά του οικισμού προήλθε από το Ανάπλι, Ανάπλι > Αναπλιάδες > Αναπλάδες, από όπου και η προέλευση των κατοίκων του οικισμού μετά την πτώση της πόλης στους Τούρκους το έτος 1540.

Iωσήφ Πάρτς, Ἡ νῆσος Κέρκυρα - γεωγραφική μονογραφή
Iωσήφ Πάρτς, Ἡ νῆσος Κέρκυρα – γεωγραφική μονογραφή

Φυσικά η παρουσία Πελοποννησίων ειδικά Ναυπλιέων προσφύγων στη Λευκίμμη, μαρτυρείται, σύμφωνα με πολλούς, πρέπει να σημειώσουμε, χωρίς την παρουσίαση απτών στοιχείων, μόνο από την ύπαρξη του οικισμού Αναπλάδες από το όνομα Ανάπλι (;) Τα μοναδικά στοιχεία που διαθέτουμε σχετικά με την παρουσία γενικά Πελοποννησίων στην περιοχή, είναι επώνυμα που ταυτίζονται με αυτά των stradiotti που έδρασαν κατά κύριο λόγο στην Πελοπόννησο και των οποίων η καταγωγή ποικίλει (Βροκίνης Λ., Έργα, Η περί τα μέσα της ΣΤ΄ εκατονταετηρίδος εν Κερκύρα αποίκησις των Ναυπλιέων και Μονεμβασιέων, σελ 235-261. Ο Α. Μάρμαρας αναφέρει ότι αυτοί ήταν συνολικά 63 (σε όλη την Κέρκυρα) οικογένειες, «ουδεμία όμως μνείαν ποιείται του αριθμού των εκ των μη στρατιωτικώς υπηρετούντων τότε την Αριστοκρατίαν λοιπών μετοίκων», (Βροκίνη Λ., Έργα, Η περί τα μέσα της ΣΤ΄ εκατονταετηρίδος εν Κερκύρα αποίκησις των Ναυπλιέων και Μονεμβασιέων, σελ. 241).

gerard-van-keulen_nieuwe-en-seer-naauwkeurige-kaart-van-t-eylant-corfu-of-corcyra_1730_detail
gerard-van-keulen_nieuwe-en-seer-naauwkeurige-kaart-van-t-eylant-corfu-of-corcyra_1730_detail

Σύμφωνα με απογραφή του 1781 από τους αποίκους Ναυπλιέους και Μονεμβασιώτες που αποίκισαν ομαδικά την Κέρκυρα στην περιοχή της Λευκίμμης καταγράφεται μία μόνο οικογένεια και αυτή στον οικισμό Μελίκι (Lefkimo Casal Mellichia) (Ανδρεάδης Α., Οικονομική Διοίκηση της Επτανήσου επί Ενετών, τόμ. 2, σελ. ). Το στοιχείο αυτό μάλλον αποτελεί το πλέον αδύνατο σημείο της εκδοχής που μελετάμε σχετικά με την προέλευση του χωριού, πέραν της χρονολογικής ασυνέπειας που υπάρχει. Σχετικά με αυτή την άποψη θεωρείται ότι μάλλον πρόκειται για μεταγενέστερη παρεξήγηση οφειλόμενη στην κατάληξη –όπουλος του μεγαλύτερου αριθμού των κατοίκων του οικισμού, που κακώς έχει θεωρηθεί Πελοποννησιακής προέλευσης.

british-possessions-in-the-mediterranean_1851_detail
british-possessions-in-the-mediterranean_1851_detail

Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, το όνομα του οικισμού μπορεί να προήλθε από την παλαιά πόλη της επαρχίας Σφακίων Ανώπολη, Ανώπολη >Ανωπολάδες > Ανωπλάδες > Αναπλάδες, από όπου πρέπει να μετοικήθηκε, άγνωστο πότε(Πανδής Μπάμπης, Κέρκυρα το Βαϊλάτο του Αλεύχιμου και το Πεντάχωρο, σελ. 33). Υψομετρικά, σε σχέση με τους υπόλοιπους οικισμούς θα είχε μία βάση ή ερμηνεία. Γιατί όχι από το επώνυμο Ανώπολος ή Ανώπωλος, που φαίνεται να συναντάται σε περιορισμένη συχνότητα στην ευρύτερη περιοχή, όπως το Χλομό, σε πράξη του νοτάριου Λούβρου Στέφανου τα τέλη του 16ου αιώνα, (Κόλλας Β. Χαρίλαος, Η Νήσος των Κορυφών τον 16ο και 17ο αιώνα, τόμ. Α΄, σελ. 383), όχι βέβαια στον οικισμό των Αναπλάδων. Η γραφή των νοτάριων δεν τηρεί τους κανόνες ορθογραφίας. Ανώπ(ο)ωλος νοείται ο μεταφερόμενος επί νεαρού υποείδους, αλόγου ή γαϊδουριού, Ανωπολίτης δε λέγεται ο κάτοικος της Ανώπολης. Η παρουσία των Κρητών ίσως να είναι έντονη και στην περιοχή της Λευκίμμης όπως και στην υπόλοιπη Κέρκυρα. Ιστορικά όμως δεν υπάρχουν σχετικά στοιχεία πέραν των μεταγενέστερων Καταλόγων Προσφύγων.

corfu_anaplades_1908
corfu_anaplades_1908

Το όνομα “Αναπλάδες” θεωρείται σχετικά νεότερο. Έως τα τέλη του 17ου αιώνα εντοπίζουμε τον οικισμό στα διάφορα νοταριακά έγγραφα με το παραπλήσιο όνομα Στανοπουλάδες από το οποίο προέρχεται το σημερινό όνομα Αναπλάδες με την πρόθεση στις. Χωροταξικά ο σημερινός οικισμός ταυτίζεται με το παλαιό χωριό των Στανοπουλάδων.

Με βάση τα παραπάνω, οι ερευνητές πιστεύουν ότι το όνομα του οικισμού των Αναπλάδων έχει τη ρίζα του στο παλαιότερο όνομα της περιοχής, δηλαδή των Στανοπουλάδων. Στις Στανοπουλάδες, με αποκοπή του πρώτου συμπλέγματος του ονόματος –Στ- > Στις Ανοπουλάδες και με συγκοπή τις συλλαβής -ου- > Στις Ανοπλαδες και Ανω Πλάδες και τέλος με μετατροπή του –ο- σε –α- στις >Αναπλάδες. Το όνομα Στανοπουλάδες σίγουρα πρέπει να οφείλεται στο επώνυμο Στανόπουλος. Το επώνυμο, Στανόπουλος Αρσένιος, συναντάται στο παραπάνω χωριό το έτος 1511 σε πράξη του νοτάριου Μοναστηριώτη Κωνσταντίνου και ο Καλοϊωάννης Στανόπουλος το έτος 1570 στην περιοχή, ως μάρτυρας σε πράξη του Βλάσση Βασίλη.

ΠΗΓΕΣ

http://www.parathemata.com/2015/10/blog-post_14.html

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ Αναπλάδες Κέρκυρας