Το Ναύπλιο ως λιμάνι ελπίδας και νέας ζωής

20 Ιουνίου – Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων

Η 20ή Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, είναι μια ημέρα μνήμης και αναγνώρισης όλων εκείνων που ξεριζώθηκαν από τις πατρίδες τους αναζητώντας ασφάλεια, ειρήνη και μια νέα αρχή. Στο διάβα της ιστορίας, το Ναύπλιο υπήρξε, σταθερά, ένας τόπος υποδοχής, ανακούφισης και ενσωμάτωσης.

Ήδη από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και λίγο αργότερα του Καποδίστρια, η πόλη αποτέλεσε προορισμό για όσους είχαν ανάγκη προστασίας και στέγασης.

Στον προσφυγικό συνοικισμό της Πρόνοιας, που δημιουργήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του Κυβερνήτη, βρήκαν καταφύγιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ανάμεσά τους και ξεριζωμένοι από διάφορες περιοχές του τότε ελλαδικού χώρου. Ήταν το πρώτο σπέρμα αυτού που αργότερα θα χαρακτήριζε τη φυσιογνωμία της πόλης: της ανοιχτής αγκαλιάς για τους πρόσφυγες.

Η καθοριστικότερη, ωστόσο, στιγμή αυτής της ταυτότητας ήρθε το 1922, με τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ερχομό χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Το Ναύπλιο, ένα από τα πρώτα “ασφαλή λιμάνια” γέμισε με πρόσωπα φοβισμένα, εξουθενωμένα αλλά και αποφασισμένα να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Οι εικόνες από το λιμάνι του Ναυπλίου εκείνη την εποχή μαρτυρούν την κούραση, το φόβο του καινούργιου, του άγνωστου αλλά και την αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων.

Για να στεγαστούν οι πρόσφυγες, δημιουργήθηκε με κρατική μέριμνα και τη συνδρομή της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) ο συνοικισμός Νέο Βυζάντιο – ένα όνομα που φέρει συμβολικά το βάρος της χαμένης πατρίδας και την πίστη για αναγέννηση. Εκεί οικοδομήθηκαν κατοικίες με συγκεκριμένα τεχνικά πρότυπα, οι οποίες διανεμήθηκαν σε οικογένειες προσφύγων μέσω επίσημων δηλώσεων αστικής αποκατάστασης, όπως σώζονται έως σήμερα στα αρχεία των ΓΑΚ. Μέσα σε λίγα χρόνια, το Νέο Βυζάντιο έγινε πυρήνας ζωής, πολιτισμού και οικονομικής δραστηριότητας. Οι πρόσφυγες έφεραν μαζί τους τις τέχνες, τα ήθη, τη γλώσσα και τις μαγειρικές παραδόσεις της Μικράς Ασίας, επηρεάζοντας βαθιά την τοπική ταυτότητα.

Σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα μετά, το Νέο Βυζάντιο δεν είναι πια ένας συνοικισμός προσφύγων, αλλά μια ζωντανή γειτονιά της πόλης. Όμως πίσω από τους δρόμους του κρύβονται δεκάδες μικρές ιστορίες ξεριζωμού, δύναμης και δημιουργίας. Η μνήμη αυτών των ανθρώπων δεν πρέπει να σβήσει.

Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων μας υπενθυμίζει πως πίσω από κάθε λέξη «πρόσφυγας» κρύβεται ένα όνομα, μια οικογένεια, μια απώλεια, αλλά και η δύναμη για μια νέα αρχή. Το Ναύπλιο υπήρξε πάντα, ένας τόπος που φιλοξενεί, στηρίζει και ενσωματώνει.

Ας θυμηθούμε σήμερα με σεβασμό όσους ήρθαν εδώ κυνηγημένοι, κι έγιναν γείτονες, φίλοι, συμπολίτες.

Παρόμοια Άρθρα

ΠΡΟΝΟΙΑ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΟΝΟ

Η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) στο Ναύπλιο, 1927